کاوش پدیده رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان: خلق و آزمون نظریه ای داده بنیاد با استفاده از پژوهش روشهای آمیخته اکتشافی

این پژوهش به کاوش پدیده رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان پرداخته است. هدف غایی از انجام این پژوهش، که مبتنی بر راهبرد روشهای آمیخته اکتشافی انجام شده است، خلق و آزمون نظریه ای داده بنیاد درباره پدیده مزبور است. به این منظور، نخست به اتکای تحلیل مصاحبه های عمیق انجام شده با 25 نفر از کارکنان یکی از سازمانهای دولتی کشور، فرآیند پدیده مورد مطالعه کشف و سپس یافته ها به صورت مجموعه ای از قضایا تدوین و در قالب مدلی از روابط علّی ترسیم گردید. در مرحله دوم، فرضیه ها تدوین و در سطح 187 نفر از کارکنان همان سازمان به صورت کمّی آزمون شدند. پرسشنامه پژوهشگر ساخته ای که 101 گویه آن از دل داده های کیفی مستخرج از مرحله نخست پژوهش تدوین شده بود، از نزد اعضای نمونه گردآوری شد. پس از اطمینان از پایایی و روایی سازه سنجه، اجتناب از تهدید واریانس روش مشترک، معناداری مدلهای اندازه گیری و روایی همگرا در آنها، محاسبه برآیند شاخصهای برازش داده ها به مدلهای معادلات ساختاری و معناداری ضرایب رگرسیونی آنها به تأیید فرضیات در سطح اطمینان 99 درصد انجامید؛ در نتیجه روشن شد شرایط علّی در میل به مدیریت تصویرپردازی زیاده طلبانه چند سویه در اعضای سازمان و این متغیر نیز در کنار بستر و شرایط مداخله گر مدیریتی و سازمانی در رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان اثر مثبت معنادار دارند؛ پیامدهای این رفتارها ضمن تأثیرپذیری مثبت از شرایط مداخله گر عبارتند از پیامدهای فردی - خاص کنشگران اولیه، ثانویه و تماشاگران درستکار و نیز مشترک بین کنشگران ثانویه و تماشاگران ناتوان- و پیامدهای سازمانی شامل کاهش اعتماد بین فردی، سکوت سازمانی و تکثیر رفتارهای مزبور در سازمان.